რა არის ღვარცოფი?

ღვარცოფი გეოლოგიური მოვლენაა და ეწოდება მთის მდინარეებში და დროებით წყალსადინარებში/ხევებში უხეშნატეხოვანი და ქვიშა-დისპერსიული მასით გაჯერებულ (10-70%), უმთავრესად ხანმოკლე დროის და დიდი სიჩქარის წყალქვიან და ქვატალახოვან ნაკადს.

საქართველოში ღვარცოფების განვითარების ინტენსივობა და ქვეყნის ეკონომიკისადმი მიყენებული ზარალი მუდმივად იზრდება.

2010-2019 წლებში საქართველოს ტერიტორიაზე ადგილი ჰქონდა 1248 ღვარცოფის გავლას. დღეისათვის საქართველოში ფიქსირდება 3000-მდე ღვარცოფული წყალსადინარი.

რა იწვევს ღვარცოფს?

ღვარცოფის გამომწვევი მიზეზებია:

• ხეობის რთული გეოლოგიური და მორფოლოგიური პირობები;

• ხეობაში წარმოქმნილი მეწყერი და კლდეზვავ-ქვათაცვენა;

• უხვი ატმოსფერული ნალექი, რომელსაც დინამიკაში მოჰყავს ხეობაში არსებული მყარი ნატანი;

• ადამიანის არასწორი საინჟინრო-სამეურნეო საქმიანობა.

ღვარცოფული პროცესები რიგ შემთხვევებში მოსდევს მეწყერს!

ღვარცოფის ჩასახვა-გააქტიურების ნიშნებია:

• ღვარცოფულ წყალსადინარებში წყლის საგრძნობი ამღვრევა და წყლის დონის მატება, ასევე ხმაური ხეობაში;

• მუდმივმოქმედ მდინარეებში/წყასადინარებში წყლის ნაკადის შეწყვეტა (მეწყრული ან კლდეზვავური პროცესებით ხეობის გადაკეტვის შემთხვევაში).

ღვარცოფის მაღალი საშიშროების შესახებ ინფორმაციის მიღებისთანავე:

• დაუყოვნებლივ უნდა ახვდეთ წყალსადინარიდან რაც შეიძლება შორს, მაღალ ჰიფსომეტრიულ ნიშნულზე;

• ღვარცოფული პროცესის აქტივიზაციის ხარისხიდან გამომდინარე და შესაბამისი სახელმწიფო უწყებების წარმომადგენლების ორგანიზებით, დაუყოვნებლივ უნდა მოხდეს საცხოვრებლის, ასევე სტიქიის ზონის დატოვება.

ღვარცოფული პროცესებით გამოწვეული საფრთხის შემცირება შესაძლებელია!

საჭიროა დეტალური საინჟინრო-გეოლოგიური კვლევების საფუძველზე შემუშავებული ღონისძიებების განხორციელება.

ვლევები ხელს შეუწყობს ღვარცოფული პროცესებით გამოწვეული საფრთხეების შემცირებას.

წყარო: გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრი