ყველი მესხური ჩეჩილი
ყველი „მესხური ჩეჩილი” ძროხის მოხდილი რძისაგან მზადდება.
ყველი ძაფოვანი, შეკრული ან დაწნული ფორმისაა. ძაფები მკვრივია, საკმაოდ ძნელად იწელება, ფერად თეთრი, მასა – 0,5-და 3 კილოგრამამდე.
აქვს მსუბუქი რძემჟავური, სასიამოვნო სუნი, გამოკვეთილი ცილოვანი, საკმაოდ მარილიანი გემო.
აგრეთვე მზადდება „მესხური ჩეჩილის“ შებოლილი ნაირსახეობა.
შედგენილობა:
რძე, რომლითაც მზადდება ყველი “მესხური ჩეჩილი” უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
| რძის
წარმომავლობა |
ხვედრითი წონა არანაკლებ | უცხიმო მშრალი ნივთიერების შემცველობა (%)არანაკლებ | ცხიმიანობა (%) არანაკლებ | მჟავიანობა
არაუმეტეს (°T) |
| ძროხის | 1,032 | 8,1 | 0,1-0,05 | 50 |
ყველი„მესხური ჩეჩილი“ შემდეგ მოთხოვნებს უნდა აკმაყოფილებდეს:
ტენიანობა – არაუმეტეს 60%;
ცხიმიანობა მშრალ ნივთიერებაში – არანაკლებ 2%;
მარილის შემცველობა – 4-8%.
წარმოების გეოგრაფიული არეალი
„მესხური ჩეჩილის“ დასამზადებლად საჭირო რძის მიღება, გადამუშავება და ყველის წარმოება ხორციელდება სამცხე-ჯავახეთის რეგიონის ტერიტორიაზე.
პროდუქტის დამზადების მეთოდების აღწერა
რძეს ამწიფებენ 45-50°T-მდე. ჩაკვეთა მიმდინარეობს 5-10 წუთი 38-40°C ტემპერატურაზე. ჩანაკვეთს შედედების დაწყებისთანავე აცხელებენ, თან ურევენ 48-54°C ტემპერატურამდე, რის შედეგადაც წარმოიქმნება დიდი ფიფქები, რომლებიც ადვილად ეწებება ერთმანეთს და ხელის მანიპულირებით წარმოქმნიან გრძელ 6-8 სმ დიამეტრის თასმას. თასმას ნელ-ნელა იღებენ და აწყობენ მაგიდაზე წრიულად, ხოლო გაცივებულ მასას შეკრავენ კონებად.
მზა პროდუქტის ეტიკეტირების განსაკუთრებული მოთხოვნები
დასახელება „მესხური ჩეჩილი„ ყველის შეფუთვაზე, ასევე მის თანმხლებ დოკუმენტებში და სარეკლამო მასალებში უცხო ენებზე დაიტანება შემდეგნაირად:
- ლათინური შრიფტით: Meskhetian Chechili
- რუსული შრიფტით: МЕСХУРИ ЧЕЧИЛИ
საქართველოს სამხრეთ რეგიონში – მესხეთში უძველესი დროიდან მზადდებოდა ყველი მესხური ჩეჩილი.
ი. ჯავახიშვილის[1] გადმოცემით ახალ თბილ დოს „დოჟუჟუნას” ასხამენ ქვაბში, ყველის კვეთს უმატებენ და ცეცხლზე გაათბობენ, გააცხელებენ და ბოლოს ამოიღებენ ხაჭოს და ხელებით აქეთ-იქით სწევენ, აკეთებენ თოკებს, ერთად მოუკრავენ თავს, მარილს დააყრიან და შეინახავენ.
მ. მაკალათიას[2], ვ. შამილაძის[3] და სხვათა მონაცემებით ძროხის ჩეჩილ ყველს ახალი დოდან ამზადებენ.
ყველი სხვა წათხის ყველისაგან გამოირჩევა თავისებური დამზადების ტექნოლოგიით.
მომწიფებულ მესხურ ჩეჩილს ახასიათებს სპეციფიკური კონსისტენცია, გემო და სუნი, რაც მას სხვა ყველისაგან გამოარჩევს.
ინტელექტუალური საკუთრების ეროვნული ცენტრი
PS. როგორ მოვამზადოთ მესხური, ძალიან გემრიელი „ჩეჩილი“ ყველი
ჩეჩილი ყველი მესხეთის სიამაყეა და არც ისეთი მარტივი მოსამზადებელია, როგორც ჩვეულებრივი ყველი. მაგრამ თუ თქვენი ინტერესი დიდია ამ ყველის მიმართ, მაშინ გარწმუნებთ არც ისეთი რთული მოგეჩვენებათ მისი მომზადება.ჩეჩილი ყველის მომზადება:
- ახლად მოწველილი, გაწურული რძე ჩავასხათ ქვაბში და ერთი დღე დავტოვოთ. რძე თავზე ნაღებს მოიგდებს.
- ნაღები მოვხადოთ, ხოლო რძე შევათბოთ.
- თბილ რძეს დავუმატოთ ყველის დედა და ხის კოვზით ნელ-ნელა ვურიოთ ერთი მიმართულებით.
- რძე თანდათან შედედდება და კოვზზე დაიწყებს “დახვევას”, ხოლო შრატი ცალკე გამოიყოფა.
- გაცხელებული შრატის ნაწილი ქვაბიდან გადმოვწუროთ, ხოლო დარჩენილში კოვზით ყველი დავზილოთ.
- ყველი კარგად რომ შეიკვრება, ქვაბი ცეცხლიდან გადმოვდგათ და ყველის ზელვა ხელით გავაგრძელოთ.
- ცხელ შრატში ხელით ზელვა რთულია, ამიტომ დროდადრო ყველი წინასწარ გადმოწურულ, გაცივებულ შრატში გადმოვიტანოთ და ახლა იქ ვზილოთ.
- ყველი გაწელვას რომ დაიწყებს, ქვაბიდან ამოვიღოთ, გავაორკეცოთ და დავგრიხოთ, “დავწნათ”.
- ჯოხზე გადავკიდოთ შრატისგან ბოლომდე დასაწურად.
- დაწურულ ყველს მარილი შევაყაროთ და გობში მოვათავსოთ, ხოლო მეორე დღეს მარილწყლიან ქილაში გადავიტანოთ შესანახად.