ქართული ვაზის ჯიშები საქართველოს რეგიონების მიხედვით

ამნაირად, საქართველოს ყველა თემში საერთოდ 420-მდე ყურძნის სახესხვაობის სახელწოდება ყოფილა გადარჩენილი.

დასახელებული შრომის გამოქვეყნების შემდეგ ჩვენმა მკვლევრებმა კიდევ ბევრი რამ დააზუსტეს ამ მიმართულებით და ამჟამად საქართველოში 500-ზე მეტი ჯიშია აღრიცხული, სახელდობრ: კახური _ 80 ჯიში, ქართლური _ 72, იმერული _ 75, რაჭულ-ლეჩხუმური _ 50, მეგრული _ 60, გურული _ 53, აჭარული _ 52, აფხაზური _ 58 და სხვ. ამ მხრივ მუშაობის გაგრძელება კიდევ გამოავლენს მრავალ ახალ ჯიშს.

ინტერესს მოკლებული არ იქნება, მოვიყვანოთ ქართული ვაზის ჯიშების სია.

კახეთის მთავარი ჯიშები

ახმეტის წითელი, ბუერა, ბეგლარის ყურძენი, ბეჟანაური, გრძელმტევანა, დედათყურძენი, ვარდისფერა, ვაზისუბნის წითელი, ზაქათალის შავი, ზაქათალის თეთრი, თავკვერი დიდმარცვალა, თავკვერი პატალაანთეული, თავკვერი საფერავისებრი, ინგილოური, კურკენა, კახური თითა, კახის თეთრა, კახის წითელი, კუმსი თეთრი, კახის ყურძენი, კუმსი შავი, მაღრანულა, მწვანე კახური, მირზაანული, მწკლარტა, მხარგრძელი, მწვანე ყვითელი, მცვივანი ადრეულა, მირზანული თეთრი, მკვრივი ყურძენი, მცვივანი კახური, მსხვილთვალა თეთრი, მცვივანი პატალაანთეული, ოქროულა, ჟღია, ჟღია საგვიანო, რქაწითელი, საფერავი ბუდეშურისებური, საფერავი, საფერავი ფაჩხა, სირგულა, საფენა, სიმონასეული, ტყის ვაზი, უბაკლური, ქისი, ქისტაურული წითელი, ქისტაურული შავი, კახური ღრუბელა, ღვინის თეთრი, ღვინის წითელი, შავთხილა, შავი ყურძენი, ჩიტისთვალა, ჩიტისთვალა თეთრი, ჩიტისთვალა შავი, ცხენისძუძუ კახური, ძაღლიარჭამა, ძუვანი, წნორის თეთრი, წობენურა, წყობილა, ჭროღა კახური, ხარისთვალა თეთრი, ხარისთვალა შავი, ხიხვი და სხვ.

ქართლის მთავარი ჯიშები

ანდრიული ვარდისფერა, ანდრიული შავი, არიჭული, ადრეულა, არაყისი, ასურეთული შავი, ბუზა, ბეჟანა, ბუდეშური, გორულა, გორული მწვანე, ბორჩალო, დაკიდულა, დანახარული, თითა მესხური, თავცეცხლა, თავკვერი ქართლური, თითა ქართლური, კლდის წითელი, კლერტმაგარა, საფერავი ბეჟაშვილის, საფერავი მეჯვრისხეული, საფარული თეთრი, საღვინე, საადრეო თეთრი, საბატონო, საფერავი ატენის, მელიკუდა, მწვანე ავრეხი, მუხამწვანე, მარნეულის შავი, ხარისთვალა მესხური, ხარისთვალა ადგილობრივი, ფართალა თეთრი, ფართალა შავი, კაპიტა, ჩიტისთვალა ქართლური, ჩინური თეთრი, ჩინური შავი, ჩინური ავრეხი, შავკაპიტო, შაბა, რაბათის წითელი, ცხენისძუძუ თეთრი, ცხენისძუძუ შავი, ცრუგორული, შირაკენი, ჭროღა ქართული, ქიშური საადრეო, ქიშური შავი, ქიშური მსხვილმარცვალა, ტატანაური წითელი ვაზი, ჭვარტალა, ჭყარტალა ჭყაპა, ჯვარი, უსახელო ვარდისფერი, უცნობი შავი, ღრუბელა, ღრუბელა მეტეხური, ღარიბა თეთრი, ღარიბა შავი, წვენი და სხვ.

იმერეთის მთავარი ჯიშები

ადანასური, არგვეთული საფერე, ბეწოურა, ბაზალეთურა, ბზვანურა, გაბეხაურა შავი, გაბეხაურა თეთრი, გომის წითელი, გომის თეთრი, დონდღლაბი შავი, დონდღლაბი თეთრი, დონდღლაბი მჭკნარა, დიდშავი, ენდელაძისეული, ვერტყვისჭალური შავი, ვერტყვისჭალური თეთრი, თითა იმერული, თავწითელა, თხლაფა იმერული, კუპრაშვილისა, კუნძა შავი, კუნძა თეთრი, კრახუნა შავი, კრახუნა თეთრი, კირწმაგარა, კვირისთავა, კაპისტონი შავი, კაპისტონი თეთრი, კამური შავი, მაჩანაური საფერე, მცვივანი იმერული, მურადოული, მტრედისფერა, მსხვილკუმფხალა, მგალობლიშვილი, მელანიასეული, მაისა, მარგული საფერე, მამუკას ვაზი, მაღლარი, ნათელა, ნაცარა, ოხტოურა, ოცხანური საფერე, ობჩური შავი, ქართულა, ქველოური, რკო თეთრი, რკო შავი, სამაჭრე, სამჭაჭა, უსახელო წითელი, ფითრა, ღრუბელა იმერული, შავბარდა, ჩხინკოურა, ცრუ ცოლიკოური, ცოლიკოური კახიძის, ცოლიკოური, ციცქა საჩხერული, ციცქა გაბეხაურა, ცოლიკოური მსხვილთვალა, ძელშავი ობჩური, ძიგანოური, ძველი სამაჭრე, ძელშავი ადგილობრივი, ძირაგეულის შავი, წირქვალის თეთრი, ჭანკილოური, ხარისთვალა კოლხური, ხითერი (ჟღია), შავციცქა და სხვ.

რაჭა-ლეჩხუმის მთავარი ჯიშები

ალექსანდროული, ალექსანდროული ძველი, ალექსანდროული თეთრი, ალეში, არაბეული თეთრი, არაბეული შავი, აფხაზური, ბახვა, ბეროულა, ბელარიანი, ბუტკუ, გამოყვანილი, თბილური, თვალდამწვრისეული, კაპისტონი გაღმოური, კირწწითელა, კორტნულა, კუდურაული, მელისკუდა, მოქათური, მსხვილთვალა, მუჯურეთული, მცვივანა რაჭული, მწვანე რაჭული, ნაკუთვნეული, ნაცარა, ნოშრიო, ოჯალეში ორბელური, რცხილი, სამაჭრე, ურიშულა, უსახელოური, უწყვეტი, ფაჩხატა, ფეროვანი, ფერუანი, ყვირა, ყორნისთვალა, ცხვედიანის თეთრა, წულუკიძის თეთრა, წმინდა თეთრი, ჭუბულო, ხიხვა რაჭული, ხიხვა ლეჩხუმის, ხოტეურა, ხროგი და სხვ.

სამეგრელოს მთავარი ჯიშები

აკიდო, აბშილური, გოდაათური, გრეხი, დონდღვაბია, დედოფლის კითი, ეგურძული, ვერნახი, ზერდაგი, თხუნთხუ, თოვანი, კვანწახურა, კეთილური, კერთოლი, კაპისტონი მეგრული, კიკაჩა, კუტალა, ლაგილური, მუხიშხა, მორცხულა, მახვატელი, მაჭკვატური, მარბა, ოჯალეში, ოქონა, ოფოთი, პანეში, პუმპულა, პაპასკირი, საკუმა, სამანჭრო, ტუტაში, ტოროკუჩხი, უჩახარდანი, უგვარო ქველები, ჩერგვალი, ჩეჭიფეში, ჩეში, ჩხინკილოური, ჩხოროკუნი, ჩხუჩეში, ჩხუში, ჩეჩქიში, ჩერგვალი, ცანაფითა, ჭვიტილური, ჭითაში, ჭოტიში, ხარისთვალა მეგრული და სხვ.

გურიის მთავარი ჯიშები

ალადასტური, ათინური, ბადაგი, დორდღო, ვაციწვერა, ზენაფური, თქვლაფა, თეთრი კამური, თეთრიშა, თეთრი მაური, თეთრი ყურძენი, თეთრი ჩხავერი, კლარჯული, კეთილოური, კიკაჩაი, კუხურა, კორძალა, მცვივანი, მეკრენჩი, მტევანდიდი, მახათური, მანდიკოური, მაგანკური (მაგარა), მტრედისფეხა, ნაკაშიძის ჯანი, ნაშენები, ორონა, ოფოურა, სხილათუბანი, სამარხი, საკმიელა, სიმჩხავერა, ქაქუთურა, ქვაფათურა, ღორისთვალა, შავყურძენა, შავჩხა (ხვავრიელი), ჩხუპეში, ჩხაბერძულა, ჩხავერი, ცივჩხავერა, ცისფერულა, წითლანი, ჭუმუტა, ჯანი ასკანური, ხუშია, ხუშია შავი, ხემხუ, ჯანი, ჯანი ციხური და სხვ.

აჭარის მთავარი ჯიშები

ალპურა, აჭარული, ახალესკი, ბუტკო, ბათომურა, ბროლა, ბაღის ყურძენი, ბურძღალა, თეთრი კაიკაციშვილისეული, ვაიოს საფერავი, თეთრა, თეთრი ლივანურა, თურვანდი, კიბურა, კოლოში, მათენაური, მისკიეთა, მწვანე აჭარული, მწვანურა, მელისკუდა, მეკრენჩხი, მახათური, ორჯოხული, პოვნილი, საწური, საფერავი აჭარული, სალიკლევი, ტყისყურძენა, ტაგიძურა, ქორქაულა, ღვანურა, შავი ლივანურა, შავშურა, შიშველი, ჩიტისთვალა, ჩხუში, ხარისთვალა აჭარული, ხოფათური, ხალთური, ცხენისძუძუ, წვიტე, ჭიპაკური, ჭოდი, ჭეჭიბერა, ჭოტა, ხორეში, ჯინეში, ჯავახეთურა და სხვ.

აფხაზეთის მთავარი ჯიშები

აბააჟიჟი, აბისტაჟი, აბსუაჟი, აგოშკური, აგრიჟი, ადზნიჟი, ავახირცხვა, ათასარაკვა, ათურქუჟი, აკუბაჟგარა, აკუმშტალი, აკუშარი, აკუბასა, ალიკი, აკასაჟი, აკაბილი, აკაბილიჟი, შავი ამლახუ, ამლახუ, ამიხვნაჭვირი, ამაოზნიჟი, ამგურჩალი, აოსიჟი, აჟია, აჟიში, აჟიშგამა, აჟიკვა, აჟიკოლო, აჟიგრა, აჟიგრა, აჟხვატა, აჟიკვატა, აჟაფში, აჟემჩიღი, აპაპნიჟი, ახშვაბი, აფიუჟერი, აღბიჟი, აღიჟიში, აშუღაჟი, აჩკიკიჟი, აცხოუჟი, აცისიჟი, აციმლიჟი, აძიფარა, ახიუხიუჟი, აძნიჟი, ახარდანი, იაკუბი, კაჭიჭი, პაპნიჟი, პეტრიჟი, ტატლიჟი, ცვინდროხუა, ხუნამიჟი, ხუპინიჟი, ხუტუნიჟი, აჭანდარის საღვინე და სხვ.

ნიკო კეცხოველი, მაქსიმე რამიშვილი, დიმიტრი ტაბიძე,
საქართველოს ამპელოგრაფია. 1960 წელი.