უმჯობესი   ღვინო

დღეის მდგომარეობით, ეთნოგრაფების მიერ ხალხში გაბნეული ეთნოგრაფიული მასალის შეგროვება-დამუშავებით დადგენილია ღვინის ქართულად დაყენების 15 უძველესი მეთოდი.  საბედნიეროდ, მუშაობა ჯერ კიდევ არ დასრულებულა და ჩვენს ხალხში ღვინის დაყენების  დღემდე უცნობი ბევრი მეთოდია გაბნეული, რომელთა მოძიება მომავლის საქმეა.

 ამჯერად მინდა გაგაცნოთ ღვინის დაყენების ერთი წესი, რომელსაც ღვინის ისტორია-ეთნოგრაფიაზე მომუშავე მკვლევრების ეთნოგრაფიულ მასალებში ვერ შევხვდი. აღსანიშნავია, რომ ამ მეთოდით ღვინოს ზემო იმერეთის ულამაზეს სოფელ მოხოროთუბანში მამაჩემი, შალვა გაბრიჭიძე აყენებდა.

ჩემს ბავშვობაში ჩვენს ოჯახს 300 ძირამდე თეთრი ფრანგულას ჯიშის ვაზი ედგა. ფრანგულას ყურძნისგან თხელი, სპეციფიკური სუნისა და გემოს მქონე სასიამოვნო დასალევი ღვინო დგება, რომლის სპირტშემცველობა 7-8%-ია.

ფრანგულა, სანაადრო ჯიშია და საღვინე ჯიშებთან შედარებით 2-3 კვირით ადრე იკრიფება. იმ მიზეზით, რომ ფრანგულას ღვინისთვის „ალკოჰოლი“ მოემატებინა და გემოზე გაეუმჯობესებინა მამა მის წვენს ჯერ საკუთარ ჭაჭაზე, ხოლო 2-3 კვირის შემდეგ ფრანგილას დადუღებულ მაჭარს ციცქის ან ცოლიკაურის ჭაჭაზე განმეორებით დაადუღებდა, შემდეგ ციცქის ძველი ღვინით შეავსებდა, დაგლესდა და ჭაჭიდან შემდეგი წლის მარტის ბოლოს ან აპრილის დასაწყისში მოხსნიდა. ღვინო სურნელოვანი და ძალიან სასიამოვნო დასალევი გამოდიოდა.

სოფელში განთქმული იყო „ილიჩის ფრანგულას ღვინო“. მამა ასეთივე წესით ძელშავისა და რკოს წვენს საფერის ჭაჭაზე, ხოლო დონდღლაბის ყურძნის წვენს ქვიშხურის ან ციცქა-ცოლიკაურის ჭაჭაზე ადუღებდა, ყველა შემთხვევაში ბევრად უკეთესი ღვინო დგებიდა, ვიდრე საკუთარ ჭაჭაზე დადუღებით, ანუ ეს მეთოდი ითვალისწინებს არსებული ჯიშის ყურძნის ღვინის ორგანოლეპტიკის უკეთესი ჯიშის ყურძნის ჭაჭაზე დადუღებით გაუმჯობესებას. ამის მისაღწევად კი დაბალი ჯიშობრივი მახასიათებლის ყურძნის წვენს მაღალი ჯიშობრივი მახასიათებლის მქონე ყურძნის ჭაჭაზე უნდა დადუღდეს.

ისმის კითხვა: რა პრაქტიკული გამოყენება შეიძლება ჰქონდეს ღვინის დაყენების ამ მეთოდს?

ვფიქრობთ, უდიდესი, რადგან ცნობილია, რომ საქართველოში ყურძნის 500-ზე მეტი ჯიშია, ხოლო მსოფლიოში 2000-ზე მეტი. საქართველოში მოზარდ ვაზთაგან საშუალოდ 30-ჯიშია საღვინე, მსოფლიოში კი ჯიშთა 5-7%-მდე.

ცნობილია, რომ ყველა ჯიშის ყურძნის წვენი დაახლოებით ერთსა და იმავე ქიმიურ ნივთიერებებს შეიცავს, საკუთარ ჭაჭაზე დადუღების შემდეგ ყველა ჯიშის ყურძნისგან სრულიად განსხვავებული ორგანოლეპტიკისა და ღირსების ღვინო დგება. ბევრისგან კი ისეთი, ღვინოს საერთოდ რომ არ ჰგავს. ღვინის დაყენების ამ მეთოდით კი ნებისმიერი ჯიშის ყურძნის წვენის, მასზე მაღალი ჯიშობრივი მახასიათებლების მქონე ყურძნის ჭაჭაზე დადუღებით საშუალო ღირსების ღვინის დაყენება შეიძლება. ასე რომ, ამ მეთოდმა შეიძლება გადატრიალება მოახდინოს ღვინის დაყენების პრაქტიკაში და არსებულ ყურძნის ჯიშთა ნახევრიდან სულ მცირე, საშუალო ხარისხის სუფრის ღვინო დადგეს.

ასე მაგალითად: უზბეკეთში აქვთ ადგილობრივი ჯიშის შავი ყურძენი „ტარნაუ“, რომლის მოსავალი ჰექტარზე 50-60 ტონაა, ის სუფრის ყურძნის ჯიშია და თუ ღვინოდ დააყენებთ, მისგან დაბალი ხარისხისა და ალკოჰოლის მქონე ღვინო დადგება. თუ ამ ყურძნის ტკბილს საფერის ჭაჭაზე დაადუღებთ, ჰექტარი ვენახიდან 35-40 ტონა საშუალო ღირსების მქონე ღვინოს მიიღებთ. მსოფლიო ღვინის ბაზარს კი გარდა ელიტარული ძვირადღირებული ღვინოებისა, დაბალი და საშუალო ღირსების და ღირებულების მქონე ღვინოებიც ესაჭიროება, ანუ „ჩიტი ბრდღვნად ღირს“.

ჟორა გაბრიჭიძე /ნახევარგამტართა ფიზიკის ს/კ ინსტიტუტის                             

უფროსი მკვლევარი. საქ ეროვნული აკადემიის

ნამდვილი წევრი, აკადემიკოსი/,

ტელ. 551 333 155