ოზონის გამოყენება მეღვინეობაში

მეღვინეებო და ღვინის დაყენებით დაკავებულო თანამემამულენო, თუ არა თქვენ, სხვამ ვინ იცის გოგირდის მნიშვნელობაზე ღვინის დაავადებათა პროფილაქტიკა-მკურნალობის საქმეში? ასევე, თქვენზე უკეთ ვინ იცის გოგირდის მავნე გავლენა ღვინოზე, რადგან ის ღვინოში ბოლომდე არ ქრება და ნარჩენად რჩება. სწორედ, ამიტომაა დადგენილი „ღვინოში გოგირდის დასაშვები ნორმა“.

კაცობრიობა, ათობით საუკუნეა იყენებს გოგირდს და პარალელურად ეძებს მის ისეთ შემცვლელს, რომელიც სამკურნალო თვისებებით გოგირდს გაუტოლდება, ხოლო გამოყენების შემდეგ ნაშთად არ დარჩება ღვინოში. სწორედ ამის სურვილმა უკარნახა უდიდეს ფრანგ ქიმიკოსს და ფიზოლოგს ლუი პასტერს ამ როლში ოზონ-აირი მოესინჯა, რადგან სწორედ ოზონ-აირია ის ნივთიერება, რომელიც ყველაზე ძლიერი მადეზინფიცირებელი საშუალებაა, ხოლო ერთი საათის შემდეგ უკვალოდ ქრება, ანუ ჩვეულებრივ ჟანგბადად გადაიქცევა. აი რას წერდა ამის შესახებ უდიდესი ქართველი ქიმიკოსი ვასილ პეტრიაშვილი, რომელიც პასტერის თანამედროვე მეცნიერი იყო და პირადად მუშაობდა ღვინის პრობლემებზე:

„დიდი ხანია, რაც პასტერმა, კომბონიმ და ლევემ გამოსცადეს ოზონის ზემოქმედება ღვინოზე და ყველა მისი კეთილი მოქმედება ცხადად სცნეს. უფრო დაწვრილებით და უფრო ვრცელი გამოცდილება მოახდინა პროფ. ჯიანეტომ და სცნო, რომ ამ სხეულს ძალიან კარგი მოქმედება აქვს ღვინოზე“. ვ. პეტრიაშვილი, „ღვინის ქართულად დაყენება“, თბილისი. 1995  წ.

მიუხედავად ლ. პასტერის უდიდესი ავტორიტეტისა იმ დროს მეღვინეობაში გოგირდის ოზონით ჩანაცვლება არ მოხდა, რადგან არ იყო ოზონის ტრანსპორტირებისათვის ოზონომედეგი რეზინის „შლანგები“ და ლითონის მილები. დღეს ყველა ეს დაბრკოლება მოხსნილია, ამიტომ დროა გავიხსენოთ ფრანგ ქიმიკოსთა ეს მიგნება და ვცადოთ გამოვიყენოთ ის ქართულ მეღვინეობაში.

ოზონ-აირის მეღვინეობაში გამოყენებას განსაკუთრებით მისაღებს ის გარემოება ხდის, რომ ის ერთნაირი წარმატებით იხსნება, როგორც ჰაერში ისე სითხეში და ერთი საათის შემდეგ უკვალოდ ქრება. სითხეში გახსნის დროს მისი ატომი მომენტალურად შედის სითხეში არსებული ჟანგბადის მოლეკულაში უერთდება მას და ჩვეულებრივ წყალს H2O-ს ოზონირებულ წყლად, ანუ H2O3-ად გარდაქმნის. ამგვარად მიიღება ოზონირებული წყალი, რომელიც როგორც მადეზინფიცირებელი საშუალება რამდენიმეჯერ უფრო აქტიურია, ვიდრე გოგირდის ნაერთები, პესტიციდები და შხამქიმიკატები, ანუ მათ ალტერნატივას წარმოადგენს. ასეთივე სცენარი თამაშდება ოზონის ჰაერთან მიერთების დროსაც. მოკლედ რომ ვთქვათ არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს სადაა ჟანგბადის მოლეკულა, ოზონის ატომი ყველგან პოულობს მას და უერთდება. მისი მოქმედების მექანიზმი კი ასეთია: ოზონის სამი ატომი იშლება ჟანგბადის მოლეკულად O2-ად და შუწყვილებელ ატომურ ჟანგბადად O-დ, რომელიც მომენტალურად უწყვილდება მეზობელ მოლეკულაში წყვილი ატომიდან ერთ-ერთს, ანუ ართმევს მას ატომს, ის კი სხვას ართმევს ატომს და იწყება ომი. ამგვარად ეს შეუწყვილებელი ატომური ჟანგბადი არის ძალიან აქტიური მჟანგავი, ის მექანიკურად აზიანებს უჯრედის გარსს და უჯრედის მემბრანაში შლის ცილას, ახდენს ფერმენტების მოქმედების მოდუნებას და ხელს უშლის მავნე მიკროორგანიზმებში ნივთიერებათა ცვლის პროცესს, რის შედეგადაც ისინი იღუპებიან, ან კარგავენ გამრავლების უნარს.

მეღვინეობაში ოზონის გამოყენება იმ დონეზე შეიძლება, რა დონეზეც ვიყენებთ გოგირდს. არის მხოლოდ ორი შემთხვევა, სადაც ოზონის გამოყენება არ შეიძლება: ეს არის ტკბილის დაწდომა (ეს ტკბილიდან არასასურველი მინარევების გამოლექვის მიზნით კეთდება) და ბოთლში ღვინის ჩამოსხმის დროს. ცნობილია, რომ გოგირდი ტკბილში დუღილის ბაქტერიების ინჰიბირებას ახდენს და ტკბილის დაწდომის დროს სწორედ ამ მიზნით ამუშავებენ გოგირდით ტკბილს, ოზონი კი პირიქით, ააქტიურებს ამ ბაქტერიებს, ეს კი იმიტომ ხდება, რომ დუღილის ბაქტერიები და ოზონი ორივე მჟანგავია, ერთი ბუნებისანი არიან. რაც შეეხება ბოთლში ღვინის ჩამოსხმას, ამ დროს ღვინოში ჟანგბადის მოხვედრა მაქსიმალურად უნდა  შეიზღუდოს, ოზონი კი პირიქით, ღვინოში ჟანგბადის დამატებით რაოდენობას შეიტანს.

დღეს, ყურძნის კრეფა მსოფლიოს უმეტეს ქვეყნებში მთლიანად მექანიზირებულია. მართალია, საქართველოში ყურძენს მთლიანად ხელით კრეფენ, მაგრამ არ ხდება ყურძნის გადარჩევა, ამიტომ, როგორც დასავლეთის ქვეყნებში, ისე საქართველოში დაკრეფილ ყურძენს, გარდა ვაზის შესაწამლი მრავალგვარი შხამებისა, ყურძნის მტევანს დამპალი და კრაზანებისგან დაზიანებული მარცვალი მიჰყვება (რომელიც ვაზზევეა აქროლადი მჟავის ბუდე), ასევე, არ ხდება ყურძნის დროზე გადამუშავება. ერთი სიტყვით, საქართველოში თითქმის ყველა ტკბილი დუღილის დაწყებამდე დაავადებულია, ამიტომ მისი კარგი დაოზონირება და ყველა მავნე მიკროორგანიზმის განადგურება, ჯანმრთელ მაჭარს ნიშნავს, ეს კი ხარისხიანი ღვინის დაყენების გზაზე პირველი პირობაა. კიდევ უკეთეს შედეგს მიიღებთ თუ დასავარგებლად დაყენების წინ მაჭარს დააოზონირებთ. მართალია ოზონი მაჭარს ჟანგბადით გაამდიდრებს, მაგრამ ეს პრობლემას არ შექმნის, რადგან დავარგების დროს, მაჭარი გარკვეული რაოდენობის ჟანგბადს ისედაც ითხოვს. ოზონი, ასევე საუკეთესო სამკურნალო საშუალებაა ღვინის ნებისმიერი დაავადების შემთხვევაში. ოზონით „მორჩენილი“ ღვინო გაცილებით სუფთა და ხარისხიანია, ვიდრე სხვა ნებისმიერი საშუალებებით „ნამკურნალები“.

რაც აქ დაიწერა, მცირე მასშტაბით ყველაფერი პირადად მაქვს გამოცდილი და შედეგმა მოლოდინს გადააჭარბა, საუკეთესო შედეგი კი ბოლნისში 1,5 ტონა დაძმარების პირველ სტადია გავლილი ღვინის ბოლომდე განკურნებაა. ასე, რომ ოზონი გოგირდის ღირსეული შემცვლელია და მასთან დამეგობრებულ მეღვინეს მუდამ ხარისხიანი ღვინო ექნება.

რაც შეეხება ქვევრების და სხვა საღვინე ჭურჭლის, ასევე მარნის იარაღების და თვითონ მარნის ოზონით დეზინფექციას, ის ერთად აღებული ყველა სახის დეზინფექციის ტოლფასია. ასე, რომ დღეს არის იმის საშუალება, რომ ღვინოს წარმატებით მოვაშოროთ გოგირდი და ის უფრო ხარისხიანი და ბევრჯერ იაფი საშუალებით ოზონაირით და ოზონირებული წყლით ჩავანაცვლოთ.

დღეს საქრთველოში ოზონოტექნოლოგიებს იკვლევს და მაღალი ხარისხის ოზონის აპარატებს ამზადებენ თსუ-სთან არსებულ ნახევარგამტართა ფიზიკის სამეცნიერო კვლევით ინსტიტუტში (დირექტორი საქ. ეროვნული აკადემიის ვიცეპრეზიდენტი შოთა მირიანაშვილი). თქვენი სურვილის შემთხვევაში ინსტიტუტში დაგიმზადებენ თქვენს მარანზე მორგებულ, საჭირო სიმძლავრის ოზონატორს და დაგეხმარებიან მის სწორად ექსპლოატაციაში. ჩვენი ოზონოგენერატორები 30%-ით იაფი და საიმედოა ევროპულთან შედარებით, რადგან პრობლემის შემთხვევაში ინსტიტუტის მეცნიერ-მუშაკები მუდამ მზად არიან დაგეხმარონ.

ჟორა  გაბრიჭიძე,

 შეკითხვების შემთხვევაში დამიკავშირდით

ტელ:. 551 333 155