აზერბაიჯანი უკრაინაში მიწებს არენდით იღებს

რამ უბიძგა ორი სახელმწიფოს მეთაურებს მთელი პოსტსაბჭოთა სივრცისთვის ასეთ რთულ პერიოდში გამართულიყო შეხვედრა, რომელსაც პროტოკოლებში თავშეკავებულად ეწოდა სამუშაო ვიზიტი?

აღსანიშნავია, რომ გასული თვის შუა რიცხვებში ბრიუსელში ვიზიტის დროს, სადაც ევროკავშირის აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამიტი გაიმართა, ზელენსკი სპეციალურად შეხვდა და რაღაცაზე ისაუბრა ალიევთან. დასასრულს, მან აზერბაიჯანის მეთაური მოიწვია კიევში, რაც თავისთავად საუბრობს საუბრის ეფექტურობაზე. ამას ადასტურებს ალიევის მოწვევაზე მყისიერი პასუხი, რაც უდავოდ მოწმობს მომავალი მოლაპარაკებების მნიშვნელობასა და მათი შედეგების მნიშვნელოვანი მოლოდინების შესახებ ორი ქვეყნის ლიდერების მხრიდან.

აზერბაიჯანი ყოველთვის ინარჩუნებდა მეგობრულ ურთიერთობას ყოფილი სსრკ-ს ყველა ქვეყანასთან, გარდა, გასაგები მიზეზების გამო, სომხეთისა. მათ შორის განსაკუთრებული ადგილი კი უკრაინას უკავია, თუმცა ორ ქვეყანას საერთო საზღვრები არ აქვს. შეიძლება მოვიყვანოთ ეკონომიკური და მჭიდრო ჰუმანიტარული კავშირების განვითარების მრავალი მაგალითი. საკმარისია ითქვას, რომ ამ ქვეყანაში ცხოვრობს და მოღვაწეობს აზერბაიჯანელთა დიდი დიასპორა, რომელსაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის მასპინძელი ქვეყნის განვითარებაში, რაც არაერთხელ გავრცელდა ორივე ქვეყნის მედიის მიერ.

გარდა ამისა, თითქმის 5000 აზერბაიჯანელი სტუდენტი უმაღლეს განათლებას უკრაინაში იღებს. ილჰამ ალიევის ამჟამინდელი ვიზიტი კიევში უდავოდ ახალ ბიძგს მისცემს ბაქოსა და კიევს შორის ურთიერთობების პოზიტიურ წინსვლას, განსაკუთრებით ეკონომიკურ სფეროში.

ორი პრეზიდენტის შეხვედრის მთავარი მიზანი, რა თქმა უნდა, ქვეყნებს შორის სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირების შემდგომი განვითარებაა. ამას მოწმობს სახელმწიფოს მეთაურების მიერ ხელმოწერილი დოკუმენტების ჩამონათვალი და ეს ეკონომიკური ხასიათის დოკუმენტები მოიცავს, პირველ რიგში, ენერგეტიკისა და სოფლის მეურნეობის სფეროებს, ანუ ტრადიციულ სფეროებს, რომლებშიც ქვეყნებს შორის ორმხრივი თანამშრომლობა საკმაოდ ინტენსიურია.

მაგრამ ის, რაც ამ სიაში ყურადღებას იპყრობს, არის დოკუმენტი, რომელიც ითვალისწინებს უკრაინის მიერ მიწის იჯარით აზერბაიჯანისთვის გადაცემას. გუშინწინ აზერბაიჯანულ ტელეარხებთან ინტერვიუში პრეზიდენტმა ალიევმა შემთხვევით აღნიშნა ეს, თუმცა არ დაუკონკრეტებია, სად მდებარეობს ეს სასოფლო-სამეურნეო მიწები. მიუხედავად ამისა, მან, კერძოდ, აღნიშნა, რომ ქვეყნის სასურსათო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, დაგეგმილია მიწის დაქირავება სხვა ქვეყნებში, ძირითადად ხორბლის თესვისა და წარმოებული პროდუქციის ქვეყანაში შეტანისათვის.

მაგრამ იმ დროს ალბათ ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ამ იდეის განხორციელება ასე სწრაფად და ფართო მასშტაბით დაიწყება. თუმცა ყველაფერი ლოგიკურია: სწორედ უკრაინას აქვს უზარმაზარი ნაყოფიერი ტერიტორიები მაღალპროდუქტიული ხორბლის მოსაყვანად, რომლებიც ღიაა გასაქირავებლად უცხო ქვეყნებისთვის. ამით სარგებლობა გადაწყვიტა აზერბაიჯანმა, რომელიც სასურსათო ხორბლის მხოლოდ 60%-ს უზრუნველყოფს.

რაც შეეხება ენერგეტიკულ სექტორს, საკმარისია აღვნიშნოთ აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნავთობკომპანიის (SOCAR) მუშაობა ამ ქვეყანაში. სოკარის ავტოგასამართი სადგურები უკვე ცნობილი ბრენდია უკრაინაში. მეტიც, არსებობს მრავალი ორმხრივად მომგებიანი შესაძლებლობა ენერგეტიკის სექტორში ორმხრივი თანამშრომლობის შემდგომი განვითარებისთვის.

ზოგადად, უკრაინა უკიდურესად მომგებიანი ბაზარია აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობისა და ნავთობქიმიური პროდუქტებისთვის. ეს არის მნიშვნელოვანი ალტერნატიული ბაზარი აზერბაიჯანის ექსპორტისთვის. თავად უკრაინა ტრადიციულად სპეციალიზირებულია ლითონის კონსტრუქციების, ლითონის დაფუძნებული სამშენებლო მასალების, ქაღალდის, მუყაოს, მედიკამენტების წარმოებაში და ა.შ. სწორედ ამ პროდუქციის ექსპორტს ახორციელებს აზერბაიჯანში.

ასე რომ, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ალიევის ვიზიტი უკრაინაში, მისი მოლაპარაკებები ქვეყნის მეთაურთან ზელენსკისთან, როგორც ჩანს, ძალიან ნაყოფიერი იქნება ორი სახელმწიფოსთვის.

ამას მოწმობს უკვე ჩამოყალიბებული ეკონომიკური კავშირები. ზოგადად, უკრაინა აზერბაიჯანთან საგარეო ვაჭრობაში მე-6 ადგილს იკავებს, ხოლო ექსპორტში მე-12 ადგილს. გასული წლის 11 თვის შედეგების მიხედვით, ორ ქვეყანას შორის სავაჭრო ბრუნვამ 866 მილიონი დოლარი შეადგინა. ამასთან, ექსპორტის მოცულობამ 446 მლნ დოლარს მიაღწია. ხოლო 2020 წელს მთლიანმა სავაჭრო ბრუნვამ 771 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა, საიდანაც 418 მლნ აშშ დოლარი ექსპორტზე მოდის, ხოლო 353 მლნ აშშ დოლარი იმპორტზე. დღეისათვის ქვეყნებს შორის 155 ხელშეკრულება გაფორმდა.

აღსანიშნავია, რომ პრეზიდენტების ზემოხსენებულ ბრიუსელში შეხვედრისას, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ შესთავაზა სამიტის ჩატარება კიევში, 2022 წლის თებერვალში, აზერბაიჯანისა და თურქეთის ლიდერების მონაწილეობით, რომელიც მიეძღვნება უკრაინას, აზერბაიჯანსა და თურქეთს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების 30 წლისთავს. თუმცა, როგორც მოახლოებული, ასევე მიმდინარე შეხვედრის თემა გაცილებით ფართოა – ეს არის, გარდა სხვა ეკონომიკური საკითხებისა, ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის სატრანსპორტო და ლოგისტიკური პოტენციალი, კერძოდ, ტრანზიტის განხორციელების ღონისძიებების გააქტიურების აუცილებლობა. ასევე, ევროპა-კავკასია-აზიის მარშრუტზე სარკინიგზო და საზღვაო ტრანსპორტირების საკითხებს. ასე რომ, ილჰამ ალიევის ვიზიტი კიევში შეიძლება ჩაითვალოს ახალ ეტაპად უკრაინასთან ორმხრივი ურთიერთობების განვითარებისა და ამ კავშირების რეგიონულ და თუნდაც საერთაშორისო რელსებზე გადატანაში.

სანდრო პირველი

 წყარო: bfm.ge (haqqin.az)